در تقاطع خیابان ویلا و کریم خان، کلیسای سرکیس مقدس و سازمان خلیفه‌گری ارامنه تهران قرار دارد.
تاریخچه ساخت کلیسا و خلیفه‌گری
زمین این کلیسا توسط فرد خیری به نام “مارکار سرکیسیان ” خریداری شد که پس از درگذشت وی، فرزندانش “گورگن و وازگن سرکیسیان” کلیسای سرکیس مقدس و ساختمان خلیفه‌گری ارامنه را در جهت یادبودش بنا نمودند.
کلنگ ساختمان خلیفه‌گری و کلیسا در ۱۴ فروردین ۱۳۴۳ خورشیدی (۳ آوریل ۱۹۶۴ میلادی) به صورت رسمی زده شد.
در فاز نخست، ساخت و ساز ساختمان خلیفه‌گری در سال ۱۳۴۹ خورشیدی (۱۹۷۰ میلادی) به اتمام رسید.
در فاز دوم، ساختمان کلیسا بر اساس طرحی از مهندس “اوژن آفتاندلیانس” به صورت کامل ساخته شد و مراسم تبرک آن در ۹ اردیبهشت ۱۳۵۲خورشیدی (۲۹ آوریل ۱۹۷۳ میلادی) توسط خورن اول، جاثلیق ارامنه سیلیسی انجام شد.
خلیفه‌گری ارامنه تهران
با شکل‌گیری جامعه ارامنه در تهران، ابتدا ساختاری به نام «شورای جامعه» مسئول رسیدگی به امور مذهبی، فرهنگی و آموزشی این جامعه شد که با افزایش دامنه فعالیت‌ها، جامعه ارامنه تهران درسال ۱۹۴۵ میلادی به حوزه خلیفه‌گری مستقل تبدیل شد.
تا قبل از این اتفاق، جامعه ارامنه تهران وابسته به حوزه خلیفه‌گری ارامنه ایران – هندوستان (حوزه جلفای اصفهان) بود و ساختمان اولیه آن ابتدا در خیابان میرزا کوچک خان، همجوار با کلیسای مریم مقدس قرارداشت.
اسقف اعظم آرداک مانوکیان
در سال ۱۹۶۰ میلادی، اسقف ” آرداک مانوکیان ” که بعدها مقام اسقف اعظمی را کسب کرد، از لبنان به تهران اعزام شد و در زمان ایشان بود که ساختمان جدید خلیفه‌گری ارامنه تهران در تقاطع خیابان ویلا و کریم خان ساخته شد.
اسقف اعظم ” آرداک مانوکیان ” تا زمان فوت (۱۵ اکتبر ۱۹۹۹میلادی) به عنوان خلیفه ارامنه تهران در این سمت خدمت نمود و قبر ایشان در بخشی از محوطه بیرونی کلیسا در کنار بنای یادبود شهدای ارامنه سال ۱۹۱۵ قرار دارد.
اسقف اعظم سیبوه سرکسیان
در حال حاضر اسقف اعظم “سیبوه سرکسیان” به عنوان خلیفه ارامنه تهران مشغول به فعالیت است.
فضای داخلی و تزئینات کلیسا
پلان داخلی و خارجی کلیسا دارای شکل بازیلیک است. کلیساهای بازیلیک دارای سالن‌های کشیده هستند و در موقعیت شرقی-غربی قرار دارند.
کلیسا دارای یک گنبد در بالای مرکز نمازخانه با نورگیرهای بزرگ است و برخلاف سایر کلیساها دارای دو برج ناقوس است.
نقاشی‌های کلیسا
تزئینات داخل کلیسا منحصر به نقاشی است و از تزئینات مجسمه‌‌وار و افراطی گرایانه خودداری شده است.
– بر دیواره بالای محراب تابلو نقاشی رنگ روغن اثر «آودیک آیوازیان» مشاهده می‌شود که تقلیدی از اثر میکل آنژ در کلیسای واتیکان است. این نقاشی لحظه معراج حضرت مسیح (ع) را به آسمان نشان می‌دهد.
– در دو طرف دیواره‌های محراب نقاشی‌های زیر به چشم می‌خورند:
در سمت راست: جنگ معروف به ودارطانانتس مقدس، جنگ مذهبی ارمنستان و حکومت ساسانی با هدف رسمی کردن دین زرتشت توسط یزدگرد سوم
در سمت چپ: یادبود ابداع خط ارمنی توسط مسروپ مقدس
از دیگر نقاشی‌های کلیسا، تصویر یحیی تعمید دهنده است که عیسی مسیح را غسل می‌دهد.این نقاشی بر فراز حوضچه غسل تعمید قرار دارد.
نقاشی‌های روی شیشه پنجره‌ها و سایر نقاشی‌ها، الهام گرفته شده از داستان‌های مذهبی و ملی است.
نقاشی بالای در ورودی، بر روی بدنه بالکن گروه سرود، تصویر شام آخر عیسی مسیح (عشای ربانی) است.
تولید محتوا: موسسه فرهنگی هنری “گنجینه هزار افسان” / پروژه قصه‌های خیابان ویلا
نگارش متن: علیرضا عالم نژاد / تابستان ۱۳۹۷
منبع: مصاحبه علیرضا عالم نژاد با روابط عمومی شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران / تابستان ۱۳۹۷- متن کامل مصاحبه در بایگانی موسسه آرشیو شده است
عکس‌های قدیمی: روابط عمومی شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران
عکس‌های جدید: علیرضا عالم نژاد – زهرا رضی
طراح پوستر: سارا کاوه
© کلیه حقوق مادی و معنوی مستندنگاری‌ها متعلق به موسسه فرهنگی هنری “گنجینه هزار افسان” است و استفاده از این متن با ذکر منبع، بلامانع است.
آلبوم عکس:
